การตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม (Esthetic Crown Lengthening) เป็นสาขาหนึ่งของทันตกรรมที่ช่วยแก้ปัญหาในเรื่องความผิดปกติของเหงือก ซึ่งปัญหาเหล่านี้ส่งผลถึงความมั่นใจในการยิ้ม ทำให้เสียบุคลิกภาพ อาทิ ยิ้มเห็นเหงือกมากเกินไป (Gummy smile), เหงือกคลุมตัวฟันมากเกินไป ฯลฯ ซึ่งการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม เป็นการแก้ปัญหาดังกล่าวได้อย่างถาวร

ความหมายของการตัดแต่งเหงือก

การตัดแต่งเหงือก (Crown Lengthening) เป็นการศัลยกรรมแก้ไขความยาวของตัว

ฟัน โดยเลื่อนตำแหน่งของขอบเหงือกให้ต่ำลงไปทางปลายรากฟัน เพื่อให้ตัวฟันมีความยาวเพิ่มมากขึ้น เป็นการตัดแต่งเหงือกจากลักษณะที่ผิดปกติ  เช่นปัญหายิ้มเห็นเหงือกเยอะไปให้กลับมาเป็นปกติสวยงาม โดยการผ่าตัดตกแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม มักทำร่วมกับการจัดฟัน การทำครอบฟันหน้า หรือการทำเคลือบฟันเทียม เพื่อเน้นแก้ปัญหาความไม่สวยงามต่างๆ ที่มีสาเหตุจากเหงือก

ประเภทของการตัดแต่งเหงือก

ประเภทของการตัดแต่งเหงือก แตกต่างกันไปตามวัตถุประสงค์ในการรักษา โดยแบ่งเป็น 3 ประเภทได้แก่

1.การตัดเหงือกเพียงอย่างเดียว (Gingivectomy) ไม่มีการกรอแต่งกระดูกหุ้มฟัน วิธีนี้ใช้ Electrosurgery หรือเครื่องแต่งเหงือกไฟฟ้า เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับการตัดแต่งเหงือก ซึ่งภายหลังตัดเหงือกไม่ต้องเย็บแผล มีเพียงอาการเจ็บและบวมเพียงเล็กน้อย สามารถยิ้มและรับประทานอาหารได้ทันที อาจมีเลือดซึมเล็กน้อย หรือไม่มีเลย เหงือกไม่ช้ำม่วง ขอบเหงือกสวยงามเข้ารูปเร็ว วิธีนี้ใช้แก้ปัญหากรณีฟันมีขนาดปกติ แต่เหงือกลงมาคลุมฟันมากหรือหนาเกินไปซึ่ง โดยหากมีปัญหานูนเฉพาะเหงือก แค่การทำ Gingivectomy อย่างเดียวก็เพียงพอแล้ว

 

2.การตัดเหงือกร่วมกับการกรอแต่งกระดูกหุ้มฟัน (Aesthetic Crown Lengthening) วิธีนี้ใช้แก้ปัญหาหากมีกระดูกนูนร่วมด้วย ในกรณีที่เอกซเรย์แล้วพบว่าไม่ได้มีแต่เหงือกคลุมฟันมากอย่างเดียว แต่ระดับของกระดูกหุ้มฟันก็สูงด้วย จำเป็นต้องกรอแต่งกระดูกหุ้มฟันร่วมด้วยเป็นการผ่าตัดเล็ก 1 ซี่ใช้เวลาไม่เกิน 5 นาที มีการเปิดเหงือก กรอกระดูกออก ต้องเย็บและปิดแผลไว้ 7 วัน วิธีนี้ใช้เวลาพักฟื้นเพียงเล็กน้อย

 

3.การผ่าตัดแก้ไขที่กระดูกขากรรไกร วิธีการนี้ต้องทำที่โรงพยาบาลภายใต้การใช้ยาสลบ ถือเป็นการผ่าตัดใหญ่ หลังผ่าตัดมีการพักฟื้นนาน อาจมีการใช้เหล็ก หรือสกรูดามไว้ ทำให้การรับประทานอาหารและพูดลำบากในระยะหนึ่ง

ข้อบ่งชี้ในการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม

หากมีเหล่านี้ อาทิ ปัญหาเหงือกเยอะ เหงือกหนา เหงือกปูดไม่เรียบสม่ำเสมอ ยิ้มเห็นเหงือกเยอะ  ยิ้มแล้วฟันสั้น ปัญหาเหล่านี้เป็นปัญหาใหญ่ด้านความสวยงาม ทำให้ไม่กล้ายิ้ม ยิ้มแล้วไม่สวย เป็นความไม่มั่นใจด้านบุคลิกภาพ ข้อบ่งชี้ในการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม ได้แก่

1. ยิ้มเห็นเหงือกมากเกินไป เนื่องจากระดับริมฝีปากบนสูง
2. เหงือกคลุมตัวฟันมากเกินไป ทำให้ซี่ฟันดูสั้น ไม่สมดุลกับสัดส่วนฟัน
3. ระดับเหงือกที่คลุมฟันหน้าแต่ละซี่มีระดับที่แตกต่างกันมาก ทำให้ฟันดูสั้นบ้าง ยาวบ้าง

โดยนอกจากการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงามแล้ว ข้อบ่งชี้อีกกรณีก็คือ เพื่อการรักษา  (Therapeutic Crown Lengthening) โดยบางกรณี ตัวฟันสั้นเกินไปไม่สามารถทำการบูรณะฟันด้วยวิธีอื่นๆ ได้ หรือฟันหน้าผุ สึก หรือฟันแตกใต้ขอบเหงือก ไม่สามารถอุดฟัน หรือบูรณะด้วยอื่นๆ ให้ดีได้

ข้อดี-ข้อเสียของการตัดแต่งเหงือก

จากผลการวิจัยพบว่าการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม มีข้อเสียน้อยมาก ข้อเสียมักเกิดในกรณีคนไข้ที่ไม่ติดตามผลการรักษาและดูแลช่องปาก ฟัน เหงือกจากทันตแพทย์

ข้อดี

– เป็นการผ่าตัดเล็ก เพียงฉีดยาชาเฉพาะที่ แผลการตัดแต่งเป็นเพียงแผลขนาดเล็ก ไม่ต้องนอนพักรักษาตัวหลังผ่าตัด

– มีอาการเหงือกช้ำม่วง บวมเพียงเล็กน้อยหลังผ่าตัด หายได้เองใน 7 วัน หรือน้อยกว่านั้น

– หลังการผ่าตัดแต่งเหงือก สามารถทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ

– ผลการรักษาถาวร เหงือกที่มีปัญหาไม่กลับมางอกซ้ำอีก

– สร้างความมั่นใจ บุคลิกสวยงามอย่างถาวร

ข้อเสีย

– ราคาค่อนข้างสูง

– ไม่เหมาะกับผู้ไม่รักษาสุขภาพเหงือกและฟัน เพราะอาจนำมาซึ่งโรคช่องปากต่างๆ อาทิ คอฟันสึก เหงือกบวม เหงือกร่น ฟันผุ ส่งผลให้ระดับเงือกสูงต่ำไม่เท่ากันยากแก่การแก้ไขหรือรักษาให้กลับมาดีเช่นเดิม

– ไม่เหมาะกับผู้ไม่มีเวลามาพบทันตแพทน์สม่ำเสมออย่างน้อย 6 ครั้งต่อเดือน

ขั้นตอนการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม

ขั้นตอนการตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงามไม่ยุ่งยาก ในการตัดแต่งเหงือกโดยทันตแพทย์ใช้เวลาเพียง 5 นาทีต่อ 1 ซี่ โดยขั้นตอนมีดังนี้

1. ตรวจอย่างละเอียดโดยทันตแพทย์ พร้อมเอ็กซเรย์ฟัน เพื่อประเมินว่าปัญหาเกิดเฉพาะเหงือกหรือมีกระดูกนูนด้วย
2. ทันตแพทย์นัดพิมพ์ปากเพื่อทำแบบศึกษา พูดคุยแนวทางการรักษากับคนไข้
3. เริ่มขั้นตอนการตัดแต่งเหงือก โดยทันตแพทย์ฉีดยาชาที่เหงือก
4. ตัดแต่งเหงือกในได้รูปร่างเหมาะสม บางกรณีอาจมีกรอกระดูกใต้เหงือก (เย็บแผลในบางกรณี) ส่วนใหญ่นิยมทำในฟันหน้าบนตั้งแต่ 6-10 ซี่ ใช้เวลารวม 60-90 นาที
5. หลังผ่าตัดแต่งเหงือก ทันตแพทย์จะนัดดูแผล (บางกรณีตัดไหม) ใน 7-10 วัน
6. ติดตามผลการรักษาใน 1-2 เดือนถัดไป จากนั้นจะมีการนัดติดตามผลใน 6 เดือน

 

หากมีปัญหาเกี่ยวกับเหงือก ที่ทำให้เกิดความไม่มั่นใจในเรื่องบุคลิกภาพและรอยยิ้ม การตัดแต่งเหงือกเพื่อความสวยงาม ก็เป็นหนึ่งคำตอบที่ดีที่จะช่วยเสริมสร้างความมั่นใจ แบบไม่ต้องเจ็บปวดจากการผ่าตัดใหญ่